بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»
2
منت خداي را عزوجل که طاعتش موجب قربتست و بشکر اندرش مزيد نعمت. هر نفسي که فرو ميرود ممد حياتست و چون برمي آيد مفرح ذات. پس در هر نفسي دو نعمت موجودست و بر هر نعمتي شکري واجب .
طب، دانشی است که از آن، حالات بدن انسان از لحاظ تندرستی و نبود آن، شناخته می شود و هدف از آن، حفظ تندرستی موجود و تلاش براي بازگرداندن آن هنگامی است که از دست می رود.
طب به دو شاخه تقسیم می گردد:
بخش اول نظري یا علمی: علم به قوانین و اصول است که آموزش آن تنها جنبه علمی دارد و ارتباطی به نحوه عمل ندارد.
به عنوان مثال: تب ها بر سه گونه اند، و یا مزاج ها نه گونه اند.
بخش دوم عملی: علم به شیوه عمل و کاربرد می باشد و نه به کارگیري حرکت هاي بدنی و مبادرت به کار پزشکی، بلکه آن بخش از علم پزشکی که ضامن بیان موضوعاتی است که جنبه عملی و کاربردي دارد.
به عنوان مثال: براي درمان ورم هاي گرم که اوقات چهارگانه بیماري در این نوع از اورام مشهود می باشد؛
در مرحله اول بیماري (ابتدا) از داروهاي بازدارنده ی خنک‌کننده و سرد‌کننده ی ایجاد تراکم در عضو (رادعِ مبرّدِ مکثّف) باید بهره برد.
در مرحله دوم بیماري (تزاید) از داروهاي بازدارنده (رادع) که با داروي سست کننده (مُرخی) آمیخته شده، بهره برد.
و بعد از مرحله سوم (انتها) تا مرحله چهارم بیماري (انحطاط) از داروهاي سست کننده ی روائی بخش و هضم کننده (مرخیِ محلّل) بسنده نمود و نیز به دلیل توقف ریزش ماده به عضو، نیازي به استعمال بازدارنده (رادع) نمی باشد.
مراحل بیماری:
- ابتدا: مرحله اول بیماري
- تزاید: مرحله دوم بیماري
- انتها: مرحله سوم بیماري
- انحطاط: مرحله پایان بیماري
ورم های سرد: در مرحله ابتدا نیز مانند مرحله تزاید باید داروي رادع آمیخته با داروي مرخی به کار برد و از استعمال داروي رادعِ تنها خودداري نمود، زیرا ممکن است در اثر سردي و تکثیف توسط داروي رادع، ماده ورم سرد متحجّر گردد.
روش درمان برای ورم های گرم براي درمان ورم هاي ناشی از ریزش مواد زاید از اعضاي رئیسی (قلب، مغز و کبد) نمی باشد. استفاده از داروهاي بازدارنده (رادع) براي درمان ورم هاي ناشی از اعضاي رئیسی بدن مخاطره آمیز می باشد.
- داروی رادع: ضد جاذب است و آن دارویی است دارای طبعی سرد چون آن را بر عضوی نهند در آن ایجاد سردی کند و آن را جمع کند و سوراخهای آن را تنگ گرداند و حرارت جذب کننده ی آن را بشکند و هر چیز سیال و روانی که بسوی آن رود جامد شود و یا آنکه سست گردد: پس آن را از سیلان بازدارد و نگذارد بسوی آن عضو روان شود و نیز مانع می شود که آن عضو آن را بپذیرد مانند عنب الثعلب یعنی تاجریزی در ورم ها.
- داروی مبرّد: دارویی که تن را خنکی بخشد. دوا که سرد کند و حرارت ببرد. هر چیز که سرد کند و خنک کند و تبرید(سرد و خنک کردن دمای بدن) نماید و حرارت بدن را فرونشاند.
- داروی مکثّف: متکاثف (ایجاد تکاثف و تراکم در عضو) سطبرشده و بر هم نشسته؛ ستبر وکثیف و منجمد.
- داروی مُرَخی: دارویی است که با حرارت و رطوبت خود باعث نرمی و سستی عضو شده و منافذ آن را فراخ نموده در نتیجه مواد زاید از آن عضو به سهولت دفع می گردد؛ مانند: ضماد شوید، تخم کتان و آب گرم.
مرخی در حقیقت محلل بالعرض است یعنی با ایجاد نرمی در پوست و شل کردن عضو و فراخی در منافذ باعث تحلیل ماده محتبس در عضو می گردد.
دارویی که عضو را سست کند به حرارت و رطوبت مزاجی و قابل تمدید سازد مثل تخم کتان.
داروئی که به قوت حرارت و رطوبت خود قوام اعضای کثیفةالمسّام را نرم و مسّامات آن را وسیع بگرداند تا آنکه بسهولت و آسانی فضول مجتمعه و محتبسه در آنها دفع شود. مانند شوید و بذر کتان .
- محلّل: دارویی است که ماده بیماري را با تبخیر جدا نموده و به تدریج از محل خود بیرون میراند، مانند: جندبیدستر(جندبادستر. گندبیدستر: بیضة بیدستر است که سابقاً در تداوی ضددردهای عصبی و ناراحتی های روحی و ضایعات سیفلیسی و امراض عفونی دیگر به کار می رفته است؛ خصیة الکلب البحر، خایة سگ آبی).گوارنده. روائی بخش. روائی بخشنده. هضم کننده. ضد مغلظ. که تحلیل غذا کند؛ جوش شیرین محلل غذاست..
این آموزه، بیان چگونگی عمل و جنبه کاربردي علم طب می باشد و اگر کسی این هر دو بخش علمی و عملی طب را فراگیرد، در حقیقت هر دو جنبه علمی و عملی را تحصیل کرده، هر چند هرگز به کار طبابت بیماران نپردازد.
مرحله ,عضو ,سرد ,کند ,ورم ,حرارت ,آن را ,است که ,کند و ,از داروهاي ,به کار
درباره این سایت